Алматы инфрақұрылымын жаңғырту: жоспар – айқын, жұмыс — қарқынды

informburo.kz

Алматыда тұрғын санының өсуіне қарай инфрақұрылымға жүктеменің артуы, сондай-ақ табиғи тозу су-кәріз құбырларын жаңарту қажеттігін айқын көрсетіп отыр. Қаланың энергетика және сумен жабдықтау басқармасы осы мәселені шешу үшін ауқымды жұмыстар атқарып жатқанын жеткізді.

Jas Qazaq тілшісі Алматы қаласының энергетика және сумен жабдықтау басқармасы басшы орынбасары Қосай Сандыбаевпен сұхбаттасып, Алматының су жүйесі қалай жаңғыртылып жатқанын, қандай мәселелер барын және болашақта қандай өзгерістер күтілетінін сұрап білді.

Су құбырлары кезең-кезеңімен ауыстырылады

Алматының су инфрақұрылымы – күрделі әрі ауқымды жүйе. Су құбыры мен кәріз желілерінің көп бөлігі ондаған жылдар бұрын салынған. Сондықтан олардың ескіруі – қала үшін маңызды мәселе. Су құбыры мен кәріз жүйелерінің тозуы жиі апаттарға, судың жерге сіңіп кетуіне, тіпті экологиялық қауіптерге әкелуі мүмкін.

Басқарманың берген ақпаратына сәйкес, 2023 жылдан бүгінге дейін Алматы қаласында 117 шақырым су және кәріз желілері жаңадан салынған. Сонымен қатар, 46 шақырым су құбыры мен 96 шақырым кәріз желісі қайта жаңартылыпты. Бұл жұмыстар қаланың әртүрлі аудандарында жүргізілді және су жүйесінің сенімділігін арттыруға бағытталды.

«Біз қаладағы су құбырларын кезең-кезеңімен жаңғырту жұмысын жалғастырып келеміз. 2023 жылы 9 жоба бойынша жобалау-сметалық құжаттамалар дайындалды. Оның аясында 48 шақырым жаңа су құбыры желісін тарту жоспарланды. Бұл жобалардың құрылысы 2024 жылдың 2-тоқсанында басталып кетті», — деді Қосай Сандыбаев.

Open Almaty

Жоба аясында Алматының Түрксіб, Әуезов, Медеу және Бостандық аудандарындағы 15 көшеде су жүйелері жаңартылмақ. Мұнда заманауи, жоғары қысымға төтеп беретін, ұзақ мерзімге арналған құбырлар төселеді. .

Қаланың су инфрақұрылымында негізгі мәселелердің бірі – ескі құбырлардың тозығы жетуі. Көптеген су құбырлары 30-40 жыл бұрын салынған, ал кейбір желілердің пайдалану мерзімі 50 жылдан асады. Бұл құбырлар уақыт өте келе коррозияға ұшырап, жарылуға бейім болады.
«Алматының кейбір аудандарында су желілерінің 50 пайыздан астамы ескірген. Ескі құбырлар жиі жарылып, судың жерге сіңіп кетуіне әкеледі. Бұл су ресурстарын ысырап қана етпей, қала тұрғындарына қолайсыздық туғызады», – деп түсіндірді басқарма басшысының орынбасары.

Судың жерге сіңуі – үлкен шығынға алып келеді. Кейбір деректерге сүйенсек, Алматыда жалпы су қорының 20 пайызға жуығы рәсуа болады. Бұл судың тазартылып, тұрғындарға жеткенше бір бөлігі құбырлардағы ақаулар арқылы кетіп жатқанын көрсетеді.

Қосай Сандыбаевтың айтуынша, осы мәселені шешу үшін қала билігі бірнеше бағытта жұмыс істеуде:
* Құбырларды кезең-кезеңімен ауыстыру – жаңа, төзімді материалдардан жасалған құбырларды орнату;
* Жаңа технологияларды енгізу – судың ағып кетуін анықтайтын смарт жүйелерді енгізу;
* Тұрғындармен жұмыс жүргізу – суды үнемдеу мәдениетін қалыптастыру.

Мақсат – қуат тапшылығының алдын алу

Су инфрақұрылымы электрмен жабдықтаусыз жұмыс істемейтіні белгілі. Қаладағы электр жүйесінің тұрақтылығы сумен жабдықтау мен кәріз жүйелерінің үздіксіз жұмыс істеуі үшін аса маңызды.

2023 жылы Алматыда 120 шақырымнан астам электр желісі ауыстырылып, 32 трансформаторлық қосалқы станция қайта жаңартылды. Бұл жұмыстардың барлығы электрмен жабдықтаудың сенімділігін арттыруға және апаттардың алдын алуға бағытталған.
Сонымен қатар, «Алматы қаласының электр желілерін дамытудың 2030 жылға дейінгі схемасы, перспективасы 2040 жылға дейін» атты стратегиялық жоба әзірленіп жатыр. Бұл жоба:
* Қаладағы электрмен жабдықтау жүйесінің болашақ даму бағыттарын айқындайды;
* Жаңғыртуға қажетті инвестицияларды жоспарлайды;
* Қуат тапшылығының алдын алады.

Жылу желілерін жаңғырту – күн тәртібінде

Қаладағы жылумен жабдықтау жүйесі де ескіруде. Сондықтан оны жаңарту жұмыстары жыл сайын жүргізіледі. Айталық, 2023 жылы «Алматы жылу желілері» ЖШС ұзындығы 7,8 шақырым болатын 11 нысанның жылу желілерін жаңғыртыпты.
Мұндай жұмыстар жылу желілерінің жалпы тозуын 1,3 пайызға (59,2%-дан 57,9%-ға дейін) төмендетуге мүмкіндік берді. Бұл көрсеткіш аз болып көрінуі мүмкін, бірақ жылу жүйесінің ұзақ мерзімді тұрақтылығы үшін маңызды.

«Жылу құбырларының ескіруі қыс айларында жылу жоғалтуға, кейде тіпті төтенше жағдайларға әкеп соқтырады. Біз жыл сайын желілерді жаңғыртып, тозуды азайтуды көздейміз. Біздің мақсатымыз – 2030 жылға қарай Алматының жылу инфрақұрылымын 90 пайызға жаңарту», — деді басқарма өкілі.
Алматы қаласының су, электр және жылу инфрақұрылымын жаңғырту — ауқымды жұмыс. Қазіргі уақытта негізгі басымдық ескі жүйелерді кезең-кезеңімен ауыстырып, жаңа технологияларды енгізу және қала халқын спалы коммуналдық қызметпен қамтамасыз ету болып отыр.

Су ресурстарын тиімді басқару, судың ысырабын азайту, жаңғырту жобалары Алматы тұрғындарының өмір сапасын арттыруға бағытталған. Алдағы жылдары қала билігі бұл жұмыстарды жалғастырып, Алматыны инфрақұрылымы тұрақты, сумен жабдықталуы сенімді мегаполиске айналдыруды көздеп отыр.
Басқарма өкілдерінің айтуынша, су жүйесінің жақсаруы 2025-2030 жылдары айқын сезіле бастайды. Бұл уақытқа дейін жаңа құбырлар мен электр желілері орнатылып, қаланың инженерлік инфрақұрылымы біршама жаңарады.
Алматының болашағы осы маңызды инфрақұрылымдық өзгерістерге тікелей байланысты. Су, электр және жылумен жабдықтау жүйелері қалыпты жұмыс істеп тұрса, қала тұрғындарының жайлы өмір сүруіне жағдай жасалады.

Олжас Әбдіхалық,
Алматы