Ұлт мүддесі үшін күрес

Идея үлкен миссия көтереді. Көркем туындының түпкі айтар ойы маңызды. Табиғатын түсіну үшін. «Алмас қылыш» фильмінің мазмұнынан, көркемдік сапасынан бұрын астарлы ойын оқу маңыздырақ. Өзімізді тану үшін. Болмысымызды. Мақсатымызды. Мүддемізді.

Өткенге тартыс тудырып қажет емес. Оның куәгерлері жоқ. Тарихи айғақ бар. Бұл біздің кең байтақ жеріміз. Шекарамыз. Еншіміз.

Жеңіс әр ұлтқа да қажет. Тәуелсіздігі үшін. Тыныштығы үшін. Еркіндігі үшін.

Жер мен шекара үшін мәмілеге келу қиын. Әркім өз мүддесі үшін күреседі. Қазақ Хандығын құрудың түпкі мақсаты да осы. Тәуелсіздік үшін. Қан төгілген. Қанша ғасыр. Күрес жүрген.

Жер шарында жер көп. Бірақ пейіл тар. Осы пейілдердің соғысы саясатпен өлшенеді. Мінезсіз шешілмейді. Ақыл-парасатсыз айқындалмайды. Көрегендіксіз келешегің көрінбейді. Көшбасшысыз көшің мақсатты жеріне жетпейді. Керей мен Жәнібектің күресінің жалғыз мәні де осы.

Фильмде біз назар аударатын басты құндылық бар. Өте ұтымды теңеу. Дұрыс болжам. Нақты мінездеме. Рухымызға. Болмысымызға. Бұл жазушы Ілияс Есенберлиннің тақырып таңдаудағы ұтымдылығы.

Біздің алмастай өткірлігіміз. Теңдессіз айбынымыз. Өліспей, беріспейтін мінезіміз. Үлкеннің жолын кеспеген ізгі ниетіміз. Ағаға іні құлақ түрген, үлкенге кіші арқа сүйеген заман. Бірлігі үшін біріккен, тыныштығы үшін жұмыла күрескен. Уәдеге берік болған. Өзіне сенгеннің сойылын соққан. Семсерін себепсіз сермемеген. Экрандағы тарих беттері осы қасиеттерімізді қайта еске салды.

Фильм идеясының өресі жеткен көрерменге ақырын ақтаратын сыры бар. Басты кілт — алмас қылышта. Алдағы мақсатымызды еске салатын. Күшпен көп нәрсені ұстап тұру мүмкін емес. Білектің күшімен. Фильмдегі басты идея осында. Қауқарымыз басқада.

Алмас қылыштай өткір мінезімізді қолданудың басқа да ұтымды жолы бар. Оның күші білімде. Ендігі мақсат — алмас таспен көмкерілген тәж кию. Әлемдік саясаттың сахнасында.

Ақыл, білім, даналықтың бар күші осы мақсатқа жұмылдырылса игі. Біз көреген ұлттың ұрпағымыз. Мәңгілік елге айналу басты мүддеміз. «Алмас қылыш» идеясының бар айтпағы да осында.

Гүлзат Көбек

Кинотанушы, өнертану PhD докторы,

   Тұран университетінің профессоры