Ерекше балаға ерекше күтім керек

Бәріне ортақ журналистика

Jas Qazaq пен Chevron компаниясының бірлескен жобасы. Жобаның мақсаты – ерекше жандарды журналистика жанрларын меңгеріп, сауатты жазуға бейімдеу. Қазір журналистикаға құмар жандар компьютерлік сауаттылық, мерзімді баспасөз және тележурналистика саласы бойынша білімін шыңдауда. Қатысушылар тәжірибесін шыңдап, шағын хабар, ақпарат, мақала жазуға, сұхбат алуға төселіп келеді. Оқырман назарына қатысушымыз Фариза Мақсұтқызының сұхбатын ұсынамыз.

«Бәріне ортақ журналистика» курсының берері мол. Алдағы сабақта сұхбат жанрын жан-жақта талқылап, өзімізді толғандырған мәселеге қатысты сұхбат алу тапсырылған болатын. Мен көп ойланбастан ерекше бала тәрбиелеп отырған ата-аналармен сұхбаттасуды жөн көрдім. Бүгінде Алматы қаласында орналасқан «Парасат әлеуметтік көмек беру» орталығында еңбек нұсқаушы маманы болып жұмыс істеймін. Біздің орталыққа аутизм сынды түрлі диагноз қойылған балалар келіп көмек алады. Орталыққа келушіміз Азамат Бақтиярұлының анасы Ақбота Қоқамбаевамен сұхбатымды ұсынамын.

— Ақбота ханым, балаңыздың ерекше екенін қашан білдіңіз?

— Менің балама психикалық дамуы тежелген (ПДТ-ЗПР) Алания диагноздары 2 жарым жасында қойылды. Жүктілігім тұрмыс жағдайыма байланысты ауыр өтті. Көптеген қиыншылықтарды бастан өткердім. Балам ауыр жағдайда дүниеге келді. 1 жарым жасқа дейін бойында ешқандай өзгеріс байқамадым. Басқа балалардай өсіп жатты.

— Балаңызды ерекше бала екенін мойындау қаншалықты қиын болды?

— Алғашқыда өте ауыр болды. Қоғамдық орталарда баламды алып жүру, қоғамдық көліктерде баламның ашушаңдығы, бір орнында отырмауы, торт үрлегенде қорқатыны, шапалақ соғылғанда шошитыны бәрі-бәрі жүрегіме тиетін. Өзімді ерекше баланың анасы ретінде қабылдау, өзіммен жұмыс жасаудың арқасында бұл қиыншылықтан өттім. Әлі де күресіп келемін.

— «Парасат әлеуметтік қызмет орталығына» балаңызды алып келгендегі мақсатыңыз қандай?

— Мен мұндай орталықтың барын кеш білдім. Адам адамға себепші демекші, баламды емдетіп жүргенде бізде осындай орталық барын естідім. Логопед, дефектолог, психолог мамандармен тығыз байланыс жасап балам қоғамдық ортаға үйреніп кетсе деген ниетпен әкелдім.

— Біздің қоғамда мүмкіндігі шектеулі балаларға қалай қарайды?

— Бұрындары қоғамға қабылдау қиын еді. Ауру баладан шошитын. Қазір мүмкіндігі шектеулі балалар саны көбейіп келеді. Екінің бірінде баланың сөйлей алмауы, қоғамнан шектелуі көп. Оны телефоннан көреміз ба, ана-анадан көреміз ба, дәрігер салғырттығы дейміз ба, сұрақ көп. Көз үйреніп келеді. Қоғам қабылдады. Осындай балалармен жұмыс жасап жүрген мамандардың еңбегі зор. Соларға жақсы жағдай жасалса, әлеуметтік саланы көтерсе,  нұр үстіне нұр болар еді.

— Ерекше баланың күтімі де, оңалту ісі де ерекше жағдайды қажет етеді. Осындай жағдайда жүрген аналарға қандай кеңес айтасыз?

— Ия, оңай емес. Үнемі күтінуді талап етеді. Әр ананың арманы ұрпағын қайткен күнде оңалту, оны аяққа тұрғызу, өмірге бейімдеу. Менің де арманым баламның өз әрекеттеріне жауап берсе, қоғамға бейімделіп кетсе. Ерекше балалары бар аналарға сабыр тілеймін. Ең бастысы — сабыр. Баладан бұрын ана өзін көндіру керек екен. Соны ұқтым. Өзімді тәрбиеледім. Баламды қабылдадым. Содан кейін — шаршамау. Шаршамаған ана ғана баласыннан үлкен жетістіктер көреді.

Сұхбаттасқан Фариза Мақсұтқызы